Παραψυχολογία
ονομάζεται ο τομέας ερευνών που μελετά, τα «παραψυχολογικά» φαινομένα, εκείνα δηλαδή που γίνονται αντιληπτά πέραν των φυσικών αισθητηρίων ικανοτήτων και δεν μπορούν να εξηγηθούν βάσει των φυσικών νόμων ή της επιστημονικής γνώσης. Πρόκειται για φαινόμενα γνωστικού τύπου όπως η τηλεπάθεια, η διόραση, κ.ά. κατά τα οποία πιστεύεται ότι ένας άνθρωπος έλαβε γνώση γεγονότων, της σκέψης άλλων ανθρώπων ή μελλοντικών συμβάντων χωρίς να χρησιμοποιήσει τις φυσικές αισθητήριες ικανότητες του ή φυσικού χαρακτήρα όπως η τηλεκίνηση, φαινόμενο για το οποίο συχνά χρησιμοποιείται ο όρος ψυχοκίνηση. Οι παραψυχολόγοι αποκαλούν συχνά το σύνολο των φαινομένων με τον ουδέτερο όρο Ψ (Psi)[1].
Έχει αποτελέσει πεδίο εκτενούς ανάλυσης και παραγωγής εκτεταμένης βιβλιογραφίας, ειδικά κατά το δέκατο ένατο και εικοστό αιώνα, η πίστη όμως για την πραγματική ύπαρξη τους ήταν ευρύτατα διαδεδομένη από πανάρχαιους χρόνους, όταν τα φαινόμενα αυτά αποδίδονταν σε υπερφυσικούς παράγοντες (φαντάσματα, μάγους, δαίμονες, μυθικά όντα). Η παραψυχολογία περιλαμβάνει μία ποικιλία μεθοδολογιών, όπως εργαστηριακές έρευνες και πειράματα Γκάντσφελντ (Ganzfeld), που διεξάγονται σε πανεπιστήμια ή κυρίως ιδιωτικά επιχορηγούμενα εργαστήρια ανά τον κόσμο[2], τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύονται σε ειδικευμένα περιοδικά όπως τα Journal of Parapsychology και European Journal of Parapsychology, ενώ σχετικές μελέτες έχουν παρουσιαστεί επίσης στις εκδόσεις Psychological Bulletin, Foundations of Physics, και British Journal of Psychology.
Υπάρχουν μετα-αναλύσεις παραψυχολογικών ερευνών και αρκετές από αυτές τις στατιστικές αναλύσεις έχουν παρουσιαστεί στην ευρύτερη ακαδημαϊκή κοινότητα, μέσα από τις σελίδες καθιερωμένων επιστημονικών περιοδικών[3] [4][5] προκαλώντας συζητήσεις και αντίλογο. Η παραψυχολογία θεωρείται από πολλούς ψευδοεπιστήμη[6][7]καθώς πιστεύεται ότι αποτυγχάνει στη δοκιμασία της επιστημονικής μεθόδου, και σε αρκετές περιπτώσεις αμφισβητείται και η ύπαρξη των φαινομένων που μελετά. Επιστήμονες έχουν εκφράσει δυσπιστία τόσο απέναντι στη μεθοδολογία που ακολουθείται όσο και στα αποτελέσματα παραψυχολογικών ερευνών. Η ύπαρξη παραψυχολογικών φαινομένων συνεχίζει να αποτελεί πεδίο διαφωνιών, ενώ η πλειοψηφία των επιστημόνων δεν αποδέχεται πως υπάρχει καλά θεμελιωμένη απόδειξη περί της ύπαρξής τους.
πηγη βικιπαιδεια