οι 12 Αποστολοι

Κατά την τριακοστή ημέρα του μηνός Ιουνίου εορτάζεται η σύναξη των αγίων και ενδόξων και πανυμνήτων αποστόλων, και γίνεται αναφορά πού εκήρυξε καθένας, καθώς και πού και με ποιο τέλος της ζωής του τέλειος βρέθηκε κοντά στο Θεό.

Πέτρος.
Πέτρος ο Απόστολος, και πρώτος των Μαθητών, πρότερον το ευαγγέλιον κηρύξας εν Αντιοχεία, έπειτα εν Πόντω και Γαλατία και Καππαδοκία, Ασία τε και Βιθυνία, κατήλθε μέχρι Ρώμης αυτής. Και δια το παρευδοκιμήσαι αυτόν εν τοις θαύμασι τον Σίμωνα μάγον, υπό Νέρωνος σταυρωθείς κατά κεφαλής, τελειούται.

Για την όλη δράση του διώχτηκε σκληρά από τους ομοφύλους του. Κατόπιν πήγε στη Αντιόχεια και ίδρυσε εκεί την τοπική Εκκλησία, μια από τις σημαντικότερες πρωτοχριστιανικές κοινότητες. Ύστερα περιόδευσε την Γαλατία, την Καππαδοκία, την Βιθυνία, τον Πόντο, την Ελλάδα. Υπάρχουν πληροφορίες ότι έμεινε για πολύ στην Κόρινθο, κηρύττοντας και νουθετώντας.
Στη Ρώμη, όπου ίδρυσε την Αποστολική Έδρα, ο Πέτρος μαρτύρησε στις 13 Οκτωβρίου, 64 μ.Χ. στο Ιπποδρόμιο του Νέρωνα.Έρευνες που έχουν γίνει στις κατακόμβες της Ρώμης πιστεύεται ότι έχουν ανακαλύψει τον τάφο του Αποστόλου, ο οποίος βρίσκεται στις κρύπτες κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, αν και υπάρχουν και αντίθετες απόψεις. Επίσης πιστεύεται οτι έχουν ανακαλυφθεί και οι αλυσίδες με τις οποίες ήταν δεμένος στη φυλακή του Μαμερτίνου στη βασιλική Σαν Πιέτρο ιν Βίνκολι.


Ο Απόστολος Πέτρος έγραψε δύο Καθολικές Επιστολές. Αυτές, η μεν πρώτη απευθύνονταν στους Χριστιανούς του Πόντου, της Γαλατίας, της Καππαδοκίας, της Ασίας και της Βιθυνίας, η δε δεύτερη σε όλους τους Χριστιανούς. Μέσα από αυτές προσπαθεί να στηρίξει τους πιστούς στις θλίψεις που υφίστανται εξ' αιτίας της πίστης των στον Ιησού Χριστό.
Η σεπτή του μνήμη εορτάζεται στις 29 Ιουνίου, μαζί με τον κορυφαίο απόστολο Παύλο.



Ανδρέας.

Ανδρέας ο Απόστολος, ο πρωτόκλητος και αδελφός Πέτρου, εις πάσαν την παράλιον Βιθυνίας τε και Πόντου και Αρμενίας τον Χριστόν κηρύξας, και υποστρέψας δια του Πόντου και Βυζαντίδος, κατήλθε μέχρι της Ελλάδος” και εν Πάτραις της Αχαίας υπό Αιγεάτου σταυρωθείς, τελειούται.

Μετά την Πεντηκοστή έλαχε σε αυτόν να αποσταλεί για ευαγγελισμό στην Έφεσο, όπου μαζί με τον Απόστολο Ιωάννη κήρυξαν μαζί και εδραίωσαν την Εκκλησία της μεγάλης αυτής πόλεως. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τον ιστορικό Ευσέβιο μετέβηκε και κήρυξε στη Σκυθία. Κατά τον άγιο Γρηγόριο το Ναζιανζηνό πέρασε στο Βυζάντιο, όπου ίδρυσε και εκεί Εκκλησία, για αυτό θεωρείται ως ο ιδρυτής της αποστολικής Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.
Από εκεί ήρθε στην Ελλάδα και κήρυξε κατα αρχάς στην Ήπειρο. Σύμφωνα με τον άγιο Ιερώνυμο έφθασε στην Αχαϊα, όπου ίδρυσε Εκκλησία. Εκεί στην Πάτρα συνελήφθη από τους διώκτες ειδωλολάτρες και υπέστη μαρτυρικό θάνατο, σταυρώθηκε κατακεφαλής επί σταυρού που είχε το σχήμα του γράμματος Χ, για αυτό και ο τύπος αυτός του σταυρού καλείται «Σταυρός του Αγίου Ανδρέου».

Το λείψανό του φυλασσόταν από τους Χριστιανούς με ευλάβεια ως τα χρόνια των σταυροφοριών, οπότε το άρπαξαν οι Λατίνοι και το μετακόμισαν στην Ιταλία. Τα τελευταία χρόνια δωρίθηκε η τίμια κάρα του στην Αποστολική Εκκλησία των Πατρών και φυλάσσεται στον μεγαλοπρεπή ναό του στην πρωτεύουσα της Πελοποννήσου. Η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Νοεμβρίου.

Ιάκωβος.

Ιάκωβος ο Απόστολος, ο του Ζεβεδαίου, εν πάση τη Ιουδαία τον Χριστόν κηρύξας, υπό Ηρώδου του Αγρίππα, δια το ευπαρρησίαστον αυτού, μαχαίρα αναιρείται.

Τον Ιάκωβο χαρακτήριζε ζωηρός ενθουσιασμός και βαθιά πίστη. Μετά την Πεντηκοστή του ανέλαβε να κηρύξει το Ευαγγέλιο στην ευρύτερη περιοχή της Παλαιστίνης. Μεγάλο πλήθος ανθρώπων μεταστρέφονταν στη νέα πίστη και άλλαζε τρόπο ζωής χάρις στο έργο του Ιακώβου. Αυτό θορύβησε ιδιαίτερα τους άρχοντες των Ιουδαίων, οι οποίοι τον συνέλαβαν και τον αποκεφάλισαν, με διαταγή του Ηρώδη Αγρίππα, το 44 μ.Χ. (Πράξ.12,2). Ο Ιάκωβος είναι ο πρώτος μάρτυρας μεταξύ των Αποστόλων. Η μνήμη του εορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 30 Απριλίου.




Ιωάννης.

Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, και αδελφός Ιακώβου, ο επί το στήθος του Χριστού αναπεσών, εν Ασία και εν Πάτμω υπό Δομετιανού εξορισθείς, και πολλά πλήθη προσαγαγών τω Χριστώ, υποστρέψας εν Εφέσω, εν ειρήνη ανεπαύσατο, πλήρης ημερών υπάρχων.


Μετά την Πεντηκοστή έμεινε κατα αρχήν στην Ιερουσαλήμ ως σημαίνον στέλεχος της Εκκλησίας (Γαλ.2,9). Μαζί με τον Πέτρο ποιούσαν, δια του Κυρίου εξαίσια θαύματα (Πράξ.3, 7). Στάθηκαν με παρρησία απέναντι στους αρχιερείς και ομολόγησαν τον Χριστό (Πράξ.4,13-22). Απεστάλη μαζί με τον Πέτρο στην Σαμάρεια να κηρύξουν το λόγο του Θεού (Πράξ.8,14).

Αργότερα μετέβη στην Μ. Ασία, όπου έγινε επίσκοπος της Εφέσου. Το 95 μ. Χ. εξορίσθηκε στην Πάτμο, όπου έγραψε το βιβλίο της Αποκαλύψεως. Πέθανε σε βαθύτατο γήρας περί το 100 μ. Χ. στην Έφεσο. Κατά την παράδοση δεν βρέθηκε το σεπτό του λείψανο, πιστεύοντας ότι μετέστη από τον Κύριο. Η μνήμη του εορτάζεται στις 8 Μα'ι'ου.

Ο Ιωάννης έγραψε το ομώνυμο Ευαγγέλιο, καθώς τις τρεις Καθολικές Επιστολές και την Αποκάλυψη. Στα ιερά αυτά συγγράμματα είναι έκδηλη η προτροπή του για αγάπη των ανθρώπων, όπως τη δίδαξε ο Χριστός, για αυτό και ονομάστηκε απόστολος και ευαγγελιστής της αγάπης.

Φίλιππος.

Φίλιππος ο από Βησθαϊδά της Γαλιλαίας, συμπολίτης Ανδρέου και Πέτρου, και αυτός εν τη Ασία και Ιεραπόλει, συν Μαριάμνη τη αδελφή αυτού και Βαρθολομαίω, τον Χριστόν κηρύξας, σταυρωθείς, τελειούται.

Ο Φίλιππος είναι από τους πρώτους μαθητές που ακολούθησαν τον Κύριο. Τον διέκρινε η ειλικρίνεια και ο ενθουσιασμός για το έργο του θείου Διδασκάλου του. Ως ελληνιστής μεσολάβησε να πραγματοποιηθεί η συνάντηση των Ελλήνων με τον Κύριο (Ιωάν.12,20).

Σύμφωνα με αρχαία παράδοση ο Φίλιππος στάλθηκε να κηρύξει στην Φρυγία της Μ. Ασίας,στην Ιεράπολη της Φρυγίας μια μέρα που δίδασκε, μερικοί φανατικοί ειδωλολάτρες τον συνέλαβαν κι αφού τον βασάνισαν σκληρά, τον οδήγησαν στους άρχοντες. Οι δήμιοι, που περίμεναν, άρπαξαν τον Φίλιπ πο, του έδεσαν τους αστραγάλους και τον κρέμασαν σ' ένα δένδρο με το κεφάλι προς τα κάτω. Ύστερα πήραν και τον Βαρθολομαίο κι αφού τον βασάνισαν κι αυτόν, τον κρέμασαν. Τον απόστολο Φίλιππο τον σταύρωσαν. Η αδελφή του Μαριάμνη με πόνο ψυχής παρακολουθεί το μαρτύριο του αδελφού της και του άλλου αποστόλου και προσεύχεται να τους δώσει ο Θεός δύναμη και υπομονή. Ένας σεισμός που έγινε την ώρα εκείνη έδειξε την αγάπη του Θεού στους εργάτες του Ευαγγελίου. Οι αλλεπάλληλες δονήσεις που έγιναν σε ολόκληρη τη χώρα κατατρόμαξαν τα πλήθη που έτρεξαν με δάκρυα να ζητήσουν συγχώρηση από τους αποστόλους. Ο Κύριος στις παρακλήσεις των εργατών του σταμάτησε το σεισμό και με μια θαυμαστή οπτασία τους έδωκε μια ακόμη απόδειξη της θείας του δυνάμεως. Μια σκάλα παρουσιάστηκε εκεί να ενώνει τη γη με τον Ουρανό. Τα πλήθη έτρεξαν και κατέβασαν το Βαρθολομαίο από εκεί που ήταν κρεμασμένος. Όταν θέλησαν να κατεβάσουν και τον Φίλιππο από τον Σταυρό, αυτός δεν δέχθηκε, αλλά συνέχισε να διδάσκει τα πλήθη που ήσαν γύρω και να τα προτρέπει να μετανοήσουν και να βαπτισθούν. Διδάσκοντας αφήκε την αγία του ψυχή να πετάξει στον Ουρανό, στη χώρα της αιωνιότητας. Ο απόστολος Βαρθολομαίος και η Μαριάμνη πήραν το τίμιο λείψανο και το έθαψαν μαζί με εκείνους που πίστεψαν και βαφτίστηκαν, με σεβασμό κι ευλάβεια ραίνοντας το με τα δάκρυα της αγάπης τους. Το σεπτό σκήνωμα του αποστόλου για πολλά χρόνια στόλισε τον ιερό ναό που είχε κτισθεί στην Ιεράπολη προς τιμή του αγίου. Η δε αγία κάρα του τιμήθηκε από διάφορους αυτοκράτορες, όπως τον Θεοδόσιο, τον Ηράκλειο και άλλους με τις βασιλικές σφραγίδες τους.

Μετά την άλωση της Βασιλίδος των πόλεων από τους Λατίνους κατά το 1204 το σεπτό λείψανο μεταφέρθηκε στην Κύπρο και για πολλά χρόνια φυλασσόταν στο χωριό Άρσος Το χωριό αυτό λέγεται επίσημα και Αρσινόη. της Πάφου, στον ιερό ναό που κτίστηκε εκεί προς τιμή του απόστόλου. Αργότερα ένα μέρος των λειψάνων για ευλογία διανεμήθηκε σε διάφορα μέρη. Η θήκη δε με την ιερή κάρα προ του 1788 για μεγαλύτερη, τάχατες, ασφάλεια μετακομίσθηκε στην Ιερά Μονή του Σταυρού στο Όμοδος. Εκεί φυλάσσεται μέχρι σήμερα.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 14 Νοεμβρίου.



Βαρθολομαίος.

βαρθολομαίος ο Απόστολος, Ινδοίς τοις καλουμένοις Ευδαίμοσι κηρύξας το του Χριστού ευαγγέλιον, σταυρώ προσηλωθείς εν Αλβανοπόλει, εν αυτή τελειούται’ το δε άγιον αυτού Λείψανον, εν λάρνακι εμβληθέν, τη θαλάσση εναπορρίπτεται.

Το όνομά του σημαίνει υιός του Θολομαίου,καταγόταν από την Κανά της Γαλιλαίας. Θεωρείται ότι είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Ναθαναήλ.
Δίδαξε το Χριστιανισμό στους Ινδούς και μαζί με τον Ιούδα στην Αρμενία. Οι δυο τους θεωρούνται θεμελιωτές της Αρμενικής Εκκλησίας. Μαρτύρησε στην Ουρβανούπολη με σταυρικό θάνατο, με το κεφάλι προς τα κάτω, κατά διαταγή του βασιλιά Αστυάγη. Το σκήνωμά του κλείστηκε σε λάρνακα, ρίχτηκε στη θάλασσα και βρέθηκε στις νήσους Λιπάρες (Λίπαρι) κοντά στη Σικελία, όπου κτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός. Αργότερα τμήματα του σκηνώματος μεταφέρθηκαν σε διάφορα μέρη (Φρανκφούρτη, Καθεδρικός του Κατέρμπουρι, κλπ).

Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 11 Ιουνίου και η ανακομιδή των λειψάνων του στις 25 Αυγούστου.



Θωμάς.

Θωμάς, ο και Δίδυμος, Πάρθοις και Μήδοις, Πέρσαις και Ινδοίς, τοις καλουμένοις Ευδαίμοσι, κηρύξας το του Χριστού ευαγγέλιον, και ύπ’ αυτών λόγχαις διατρωθείς τελειούται.

Κατά τη χριστιανική παράδοση, μετά από Θεία Παρέμβαση ταξίδεψε ως την Ινδία, όπου ξεκίνησε το ιεραποστολικό του έργο, προσηλυτίζοντας και βαπτίζοντας Χριστιανούς πολλούς ειδωλολάτρες.

Κατόπιν ταξίδεψε ανατολικότερα, όπου βασίλευε κάποιος με το όνομα Μίσδιος. Εκεί ο Θωμάς συνέχισε την ιεραποστολή, όταν βάπτισε όμως τη γυναίκα και τα παιδιά του Μίσδιου, εκείνος οργίστηκε και έδωσε εντολή να θανατωθεί ο Άγιος. Το σώμα του έθαψαν οι Χριστιανοί της περιοχής και κατά την παράδοση στον τάφο του γίνονταν πολλά θαύματα. Το ιερό λείψανο του Αγίου Θωμά παρέμεινε εκεί έως ότου ο γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1204 το λείψανο μεταφέρθηκε στη Ρώμη, μαζί με τα λείψανα άλλων Αγίων που εκλάπησαν ως λάφυρα κατά την Δ' Σταυροφορία.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Θωμά στις 6 Οκτωβρίου.

Ματθαίος.

Ματθαίος ο και Λευί, και αδελφός του Ιακώβου του Αλφαίου, ο Τελώνης και Ευαγγελιστής, ο και ποιήσας δοχήν μεγάλην τω Ιησού, εκοιμήθη εν Ιεραπόλει της Συρίας, δια πυρός τελειωθείς.

Μετά την Πεντηκοστή λέει η παράδοση ότι κήρυττε για δώδεκα έτη στην Παλαιστίνη και κατόπιν πορεύτηκε στα έθνη. Κήρυξε με θέρμη στην Αιθιοπία, στην Αραβία, στην Περσία, στη Μηδία και ίσως την Μακεδονία. Η μνήμη του τιμάται στις 16 Νοεμβρίου.

Ο απόστολος Ματθαίος είναι σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας μας ο συγγραφέας του πρώτου Ευαγγελίου. Γράφηκε από αυτόν με σκοπό να κάνει γνωστό στους ομοφύλους του Εβραίους ότι ο αναμενόμενος Μεσσίας της Παλαιάς Διαθήκης είναι ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ.


]
Ιάκωβος Αλφαίου.

Ιάκωβος Αλφαίου, ο και αδελφός Ματθαίου, (αμφότεροι γαρ τον Αλφαίον έσχον πατέρα), υπό των απίστων σταυρώ αναρτηθείς, τελειούται.
Δυστυχώς δε γνωρίζουμε περισσότερα για τη ζωή του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 9 Οκτωβρίου.

Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Την χάριν του Πνεύματος, γλωσσοπυρσεύτω πνοή, ως θείος απόστολος, υποδεχθείς τη ψυχή, Ιάκωβε ένδοξε, έλαμψας εν τω κόσμω, ως αστήρ εωσφόρος, έλυσας των ειδώλων, την πολύθεον νύκτα. Και νυν απαύστως δυσώπει, υπέρ των ψυχών ημών.

θαδδαίος.

Ιούδας Ιακώβου, ο παρά μεν τω Λουκά, εν τε τω Ευαγγελίω και ταις Πράξεσιν, Ιούδας ονομαζόμενος, παρά δε Ματθαίω και Μάρκω, θαδδαίος και Λεββαίος καλούμενος, αδελφός κατά σάρκα χρηματίζων του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, εν Μεσοποταμία κηρύξας το ευαγγέλιον, ύστερον εκοιμήθη εν Αρατάτ τη πόλει, υπό απίστων αναρτηθείς και τοξευθείς.

Η μνήμη του εορτάζεται στις 21 Αυγούστου


Σίμων.

Σίμων ο από Κανά της Γαλιλαίας, ο και Ναθαναήλ εν τω κατά Ιωάννην ευαγγελίω ονομαζόμενος, πάσαν την Μαυριτανίαν, και την των Αφρών χώραν διελθών, και κηρύξας τον Χριστόν, σταυρωθείς ύπ’ αυτών τελειούται.

Σύμφωνα με την παράδοση της εκκλησίας κήρυξε στην Περσία, στην Αίγυπτο και στη Μαυριτανία
Η μνήμη του εορτάζεται στις 10 Μαϊου.



Ματθίας.

Ματθίας, ο αντί του προδότου συγκαταριθμηθείς τοις Αποστόλοις, εν τη Αιθιοπία κηρύξας τον Χριστόν, και πολλαίς τιμωρίαις ύπ’ αυτών αικισθείς, το πνεύμα τω θεώ παρατίθεται.

Η Καινή Διαθήκη δεν αναφέρει τίποτε άλλο για τον απόστολο Ματθία. Κατά πάσα πιθανότητα ανήκε στον ευρύτερο κύκλο των 70 αποστόλων. Αρχαιότατη εκκλησιαστική παράδοση αναφέρει πως κήρυξε κατα αρχήν στην Ιουδαία και κατόπιν πήγε στην Αιθιοπία, όπου βρήκε μαρτυρικό σταυρικό θάνατο από τους ειδωλολάτρες της χώρας αυτής. Η μνήμη του εορτάζεται στις 9 Αυγούστου.




Ταίς τών Αγίων καί πανευφήμων Αποστόλων πρεσβείαις, ο Θεός, ελέησον ημάς. Αμήν