Φίλιππος Β'
Βασιλέας της Μακεδονίας
Στα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα, σε μια εποχή που η Ελλάδα σπαρασσόταν από εμφύλιους αγώνες και βασίλευε παντού η αναρχία και η αταξία, στο θρόνο της Μακεδονίας ανέβηκε ο Φίλιππος Β', μια συγκλονιστική φυσιογνωμία, μία από τις μεγαλύτερες μορφές της ιστορίας του Αρχαίου Κόσμου.
Ο Φίλιππος γεννήθηκε στα 386 π.Χ. και διέθετε πλούσια φυσικά χαρίσματα που τα καλλιέργησε κοντά στον Επαμεινώνδα, όταν δεκαπεντάχρονο παιδί βρέθηκε όμηρος στη Θήβα, μαζί με άλλους συμπατριώτες του. Η άγρυπνη παρατηρητικότητά του και η απέραντη εξυπνάδα του τον βοήθησαν να γνωρίσει και να εμβαθύνει στα ελαττώματα που είχαν οι πόλεις του νότιου ελλαδικού χώρου.
Έξοχος στρατιώτης, αλλά ακόμη πιο έξοχος πολιτικός και ασύγκριτος διπλωμάτης, ο Φίλιππος Β' είχε απέραντη υπομονή και μπορούσε, αν ήταν ανάγκη, να περιμένει χρόνια και να χρησιμοποιεί οποιοδήποτε μέσο για να πετύχει τους σκοπούς του.
Ανέβηκε στο θρόνο στα 359 π.Χ. και πρώτη του ενέργεια ήταν να απομακρύνει τους απαιτητές του θρόνου και να τους εξοντώσει αλύπητα.
Εξασφαλίζοντας την ησυχία στο κράτος του, άρχιζε να βάζει σε εφαρμογή όλα τα σχέδιά του και να πραγματοποιεί τα όνειρά του για τη Μακεδονία. Πρώτο του βήμα η αναμόρφωση του κράτους του και η αναδιοργάνωση του στρατού, που πάνω σ' αυτόν στήριζε τα μελλοντικά του σχέδια. Δικό του δημιούργημα στάθηκε η περίφημη μακεδονική φάλαγγα, που χαρακτηριστικό της ήταν η πυκνή παράταξη των στρατιωτών (πεζέταιροι) που ήταν οπλισμένοι μ' ένα όπλο ακαταμάχητο, τη σάρισα, δόρυ μακρύ με έξι μέτρα μήκος. Η μακεδονική φάλαγγα με το ανθρώπινο υλικό της και τις σάρισες, τις απλωμένες μπροστά, όταν ο στρατός βάδιζε για μάχη, παρουσίαζαν ένα αληθινό τείχος από λόγχες. Την πλαισίωναν το βοηθητικό σώμα των ελαφρά οπλισμένων πελταστών, οι τοξότες, οι ακοντιστές και το ιππικό.
Ο Φίλιππος καθιέρωσε την υποχρεωτική στρατολογία, όρισε σιδερένια πειθαρχία και σκληρή άσκηση στο στρατό και τον εφοδίασε με πολιορκητικές μηχανές. Με την ακαταμάχητη δύναμη του στρατού του, ο Φίλιππος ήταν έτοιμος πια να βάλει σ' εφαρμογή το μεγάλο του όνειρο.
Ήθελε να επικρατήσει στην Ελλάδα και, ενώνοντας τις πόλεις όλες σε ένα κράτος και μια δύναμη κάτω από το δικό του σκήπτρο, να τις στρέψει ενάντια στον Περσικό κίνδυνο. Ήταν λοιπόν ο Φίλιππος ο πρώτος που συνέλαβε το σχέδιο να δημιουργήσει ένα κράτος "εθνικό", το πρώτο "εθνικό" κράτος του κόσμου. Και το κατόρθωσε.
Εξουδετερώνοντας πρώτα τους Ιλλυριούς και τους Παίονες, για να έχει εξασφαλίσει τα νώτα του, πήρε στην εξουσία του τα μεταλλεία του χρυσού στο Παγγαίο και με τα εισοδήματα αυτά έφτιαξε ισχυρό στόλο, έκοψε χρυσά νομίσματα με την προτομή του κι έχτισε την πόλη Φιλίππους κοντά στην παλιά πόλη Κρηνίδες.
Ύστερα κατέλαβε τη μια μετά την άλλη τις πόλεις Αμφίπολη, Πύδνα και Ποτίδαια καθώς και την Όλυνθο, την ανθηρότατη πόλη της Χαλκιδικής, παρόλη τη φοβερή αντίδραση του Αθηναίου ρήτορα Δημοσθένη, που μάταια αγωνίστηκε να πείσει τους συμπολίτες του να τη βοηθήσουν όσο ήταν καιρός.
Έχοντας δική του τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία, τη Θρακική Χερσόνησο και τη Χαλκιδική, ο Φίλιππος δεν άργησε να πάρει μέρος στα ζητήματα της Κεντρικής Ελλάδας.
Οι ίδιοι οι Έλληνες, εξαντλημένοι από τις συνεχείς διαμάχες τους, ζήτησαν τη βοήθειά του και αναλαμβάνοντας να ρυθμίσει ειρηνικά την κατάσταση στην Κεντρική Ελλάδα απόκτησε μεγάλη δύναμη.
Εκείνο που περισσότερο τον ενδιέφερε, ήταν όχι να κατακτήσει τις πόλεις της Ελλάδας, αλλά να μην τις έχει αντιμέτωπες στα πανελλήνια σχέδιά του. Οι μεγάλες όμως πόλης Ελλάδας Αθήνα και Θήβα αντιστάθηκαν στο Φίλιππο. Στη μάχη της Χαιρώνειας στα 338 π.Χ. νίκησε κατά κράτος τους ενωμένους στρατούς των Αθηναίων και των Θηβαίων και τιμώρησε σκληρά τους δεύτερους.
Στους Αθηναίους φέρθηκε με συμπάθεια, γιατί η μεγάλη, παλιά δόξα της Αθήνας τον συγκράτησε. Τους ζήτησε να γίνουν σύμμαχοί του και βοηθοί του στην πανελλήνια πολιτική του. Από κει ο Φίλιππος συνέχισε την πορεία του στην Πελοπόννησο όπου κάλεσε Συνέδριο των Ελλήνων στην Κόρινθο για να τους ανακοινώσει ότι από δω και ύστερα οι ελληνικές πόλεις θα έμεναν αυτόνομες, αλλά δε θα υπήρχαν πια ηγεμονίες. Πρότεινε στο τέλος μια Πανελλήνια Συμμαχία, που θα σταματούσε για πάντα τους εμφύλιους πολέμους και θα ένωνε όλους τους Έλληνες σε μια δύναμη, σ' ένα κράτος ισχυρό και ικανό να βαδίσει ενάντια στους βάρβαρους Πέρσες.
Στο Συνέδριο αυτό, η Σπάρτη αρνήθηκε να πάρει μέρος, αλλά ο Φίλιππος δεν την έθιξε.
Ήταν μόνο 47 χρονών και είχε κατορθώσει μέσα σε 20 χρόνια να οργανώσει τη Μακεδονία και να ενώσει την υπόλοιπη Ελλάδα χωρίς να διαλύσει τις πόλεις της. Καινούρια σχέδια, μεγαλεπήβολα όνειρα είχε στο νου του, νέες δόξες μεγαλύτερες οραματιζόταν.
Άρχισε να ετοιμάζει την εκστρατεία του ενάντια στους Πέρσες κι έστειλε τους στρατηγούς του στη Μ. Ασία για να φροντίσουν τις λεπτομέρειες της εκστρατείας που σχεδίαζε.
Τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του τα σταμάτησε η δολοφονία του, στα 336 π.Χ. Το ξίφος του αξιωματικού του Παυσανία, έκοψε το νήμα της ζωής του μεγάλου αυτού Έλληνα και ασύγκριτου διπλωμάτη. Τα παράτολμα σχέδιά του όμως πραγματοποιήθηκαν από τον άξιο συνεχιστή του έργου του, το γιο του από την Ολυμπιάδα, Αλέξανδρο, που ήταν πια έτοιμος.