Η αποκάλυψη ενός αρχαίου μυστηρίου
Δημιούργησαν έναν θαυμαστό πολιτισμό που επέζησε για εκατοντάδες χρόνια, επέδειξαν μια καλαισθησία, η οποία επηρεάζει ακόμα και σήμερα το δυτικό κόσμο, ο Μινωικός πολιτισμός έφτασε στο απόγειο του και στη συνέχεια απλά εξαφανίστηκε...
Οι ειδικοί αναζητούν απαντήσεις για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του αρχαίου κόσμου: Τι συνέβη πραγματικά στους Μινωίτες της Κρήτης; Ποιοι ήταν εκείνοι που ήλεγχαν το μεγαλύτερο εμπορικό δίκτυο του Μεσογειακού κόσμου από το 2.200-1.450 π.Χ.
Σήμερα ο Evan Hadingham, επιστήμονας από τη NOVA, ισχυρίζεται ότι ένα τεράστιο τσουνάμι έπληξε την κοινωνία της Χάλκινης εποχής πριν από 3,500 χρόνια, αποσταθεροποιώντας τον πολιτισμό σε τέτοιο βαθμό ώστε το κοινωνικό χάος επέφερε την απόλυτη καταστροφή.
Ο κ. Hadingham ως μέρος των εορτασμών για το Massachusetts Archaeology Month μίλησε για τη θεωρία του στις 17 Οκτωβρίου στο Shrewsbury Public Library.
Ο μινωικός πολιτισμός χρωστάει το όνομά του στον θρυλικό βασιλιά Μίνωα, ο οποίος πιθανότατα ήταν μόνο ο τίτλος των κυβερνητών στην αρχαία κρητική γλώσσα. Οι Μινωίτες είχαν δημιουργήσει έναν πολιτισμό ο οποίος ήταν γνωστός στα πέρατα της γης ενώ η δύναμη και η επιρροή του πολιτισμού αυτού ήταν ιδιαίτερα επεκταμένες.
Ο Hadingham είπε ότι τα ερείπια του παλατιού της Κνωσού, τα οποία ήλθαν στο φως από το μακρινό παρελθόν χάρης τις φιλότιμες προσπάθειες του Βρετανού αρχαιολόγου Arthur Evans και των συνεργατών του τον Μάρτιο του 1900, αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του Μινωικού πολιτισμού.
Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1878 από τον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό. Ακολούθησαν οι ανασκαφές που διεξήγαγε ο Αγγλος Sir Arthur Evans (1900-1913 και 1922-1930) και που αποκάλυψαν ολόκληρο το ανάκτορο.
«Ήταν ένα πολυόροφο κτήριο με ύψος πέντε ορόφων, διακοσμημένο με τοιχογραφίες, αρχαία αγάλματα, υπήρχε η αίθουσα θρόνου, μια κεντρική αυλή όπου γίνονταν οι τελετές όπως και ένα σύνθετο αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο.»
Την εποχή των ανακαλύψεων, όπως αναφέρει ο Hadingham, το παλάτι αυτό έκανε μεγάλη αίσθηση στο κοινό, αποκαλύπτοντας έναν ολόκληρο χαμένο πολιτισμό ο οποίος υπήρξε πριν ακόμα από τον Κλασσικό ελληνισμό.
Ενώ οι αρχαιολόγοι θεωρούσαν μέχρι πρότινος ότι η έκρηξη ενός ηφαιστείου στο νησί της Θήρας, 70 χλμ βόρεια από το νησί της Κρήτης, ήταν υπεύθυνο για την πτώση του Μινωικού πολιτισμού, μόνο μέχρι πρόσφατα εμφανίστηκε στο προσκήνιο η ιδέα για ένα τεράστιο καταστρεπτικό τσουνάμι που σάρωσε τα πάντα στο πέρασμα του.
Ο Hadingham ανέλυσε κάποιες επιστημονικές ενδείξεις στην περιοχή του Παλαιόκαστρου, το βορειότερο μέρος της Κρήτης, ως απόδειξη της θεωρίας του.
Κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης ανασκαφής, μια αρχαιολογική ομάδα, της οποία ηγείτο ο Καναδός αρχαιολόγος Sandy MacGillivray, ανακάλυψε ηφαιστειακές στάχτες και περίεργες αποθέσεις χαλικιών οι οποίες έμοιαζαν να έχουν ξεβραστεί από μια έντονη πλημμυρίδα.
Ενώ η σύσταση της στάχτης ήταν όμοια με αυτή που βρέθηκε στο νησί της Θήρας, δεν υπήρχε κάποιος ποταμός ή ρεύμα κοντά στην περιοχή του Παλαιόκαστρου ώστε να δημιουργήθουν εναποθέσεις.
«Θα πρέπει να έχουν ξεβραστεί από την θάλασσα,» εξηγεί ο Hadingham.
Πολύ πιο ενδιαφέρουσα ένδειξη αποτελεί η ύπαρξη ενός πέτρινου κτηρίου του οποίου μέρος του έλειπε, από την μεριά η οποία έβλεπε στην θάλασσα ενώ η απόσταση του από αυτή ήταν περίπου 400μ
Ωστόσο οι ισχυρότερες ενδείξεις προέρχονται από μια γειτονική παραλία.
«Στην πλαγιά ενός βράχου, πάνω από τη θάλασσα υπήρχε μία περίεργη στρωμάτωση από σπασμένα αγγεία, στάχτες, κόκαλα, κοχύλια, δόντια ζώων και βράχους οι οποίοι έμοιαζαν να είχαν πολτοποιηθεί και στη συνέχεια αναμιχθεί.»
«Μέσω μεθόδων ραδιοχρονολόγησης αποδείχθηκε ότι η ηλικία των κοκάλων των ζώων ήταν ίδια με αυτή της έκρηξης στο νησί της Θήρας,» συνέχισε ο Hadingham. «Είναι ξεκάθαρο ότι αφού η στάχτη από το ηφαίστειο της Θήρας είχε σκορπιστεί σε ολόκληρη την πόλη, ένα γιγαντιαίο τσουνάμι έπληξε την παραλία του Παλαιοκάστρου.
Παρά όμως το τεράστιο μέγεθος της καταστροφής, ένα τσουνάμι μπορεί εν μέρει μόνο να εξηγήσει τον αφανισμό των Μινωιτών.
Σύμφωνα με τεχνουργήματα που έχουν ανακαλυφθεί από εκείνη την εποχή, ο πολιτισμός αυτός επέζησε για τουλάχιστον μια γενιά ή δυο μετά από την έκρηξη της Θήρας.
«Επιπλέον το παλάτι της Κνωσού βρισκόταν στην ενδοχώρα κάτι το οποίο αποδεικνύει ότι δεν θα μπορούσε να επηρεαστεί από το τσουνάμι.»
Ο Hadingham θεωρεί πως αυτό που ακολούθησε την έκρηξη της Θήρας ήταν μια κοινωνική διαμάχη για τον χαμό των εκατοντάδων ή και χιλιάδων ατόμων.
Κάποιοι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι μια θρησκευτική κρίση μετά από το τσουνάμι είναι δυνατόν να οδήγησε σε μια στροφή προς την αιγυπτιακή λατρεία.
Ίσως οι Αιγύπτιοι μέσω της βοήθεια που έστειλαν στο νησί προκάλεσαν μια αλλαγή στα θρησκευτικά πιστεύω. Η σφοδρή καταστροφή της περιοχής του Παλαιόκαστρου και άλλων Μινωικών περιοχών ίσως να ήταν αποτέλεσμα της αντίδρασης των ντόπιων οι οποίοι αντιδρούσαν στην νέα λατρεία ή κάποιου άλλου είδους κοινωνική εκτόνωση.
«Αρχίζουν να χάνουν τις αξίες και τα ιδανικά τους και αυτή είναι μια αντίδραση ενάντια σε αυτό. Ο πολιτισμός κλονίζεται και τελικά ο Μυκηναϊκός πολιτισμός εκμεταλλεύεται την αδυναμία του και αναλαμβάνει. Η άφιξη τους σηματοδοτεί απλά το τέλος αυτού του πρώτου σπουδαίου ευρωπαϊκού πολιτισμού.»