του Μάκη Πολλάτου
Οι συναντήσεις και επαφές που είχε στην Θράκη και την Μακεδονία είχαν προκαλέσει αντιδράσεις. Άλλωστε η ίδια η «ανεξάρτητη» εμπειρογνώμονας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τις μειονότητες κυρία Gay McDougall επέλεξε να λάβει τις απόψεις κυρίως των διαμαρτυρόμενων παρά της ελληνικής κυβέρνησης. Από τις 8 μέχρι τις 16 του Σεπτεμβρίου του 2008, η κυρία McDougall βρισκόταν στην Ελλάδα με σκοπό να συντάξει έκθεση για τις μειονότητες, περιοδεύοντας στη Θράκη και στη Φλώρινα.
Η έκθεση της ανεξάρτητης εμπειρογνώμονα δημοσιοποιήθηκε στη 10η διάσκεψη του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ που διεξάγεται στη Γενεύη. Με μια προσεκτική ανάγνωση αποδεικνύεται ότι η κυρία McDougall υιοθετεί την επιχειρηματολογία των πιο ακραίων στοιχείων της μουσουλμανικής μειονότητας, κυρίως όμως επιχειρεί να επισημοποιήσει την ύπαρξη «μακεδονικής» μειονότητας στην Ελλάδα, ένας ισχυρισμός που διακινείται το τελευταίο διάστημα από τον εθνικιστή πρωθυπουργό της FYROM κ. Νίκολα Γκρούεφσκι.
Για να δικαιολογήσει το ενδιαφέρον της για τις δήθεν καταπιεσμένες μειονότητες στην Ελλάδα, η ανεξάρτητη εμπειρογνώμονας υποστηρίζει ότι «οι ανησυχίες της εστιάζονται στον βαθμό στον οποίο η νομοθεσία, η πολιτική και η πρακτική εφαρμογή τους εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων για τις μειονότητες, τα οποία υπερβαίνουν τις διμερείς συνθήκες και τις συμφωνίες. Η απόφαση ότι μια συγκεκριμένη ομάδα πρέπει να προστατεύεται σαν μειονότητα δεν έχει επιπτώσεις στις διακρατικές σχέσεις. Οι μειονότητες είναι ιδρυτικές ομάδες της ελληνικής κοινωνίας, όχι ένα ξένο στοιχείο».
Μετά το σύντομο σεμινάριο, η κυρία McDougall μπαίνει στο ψητό και καλεί την ελληνική κυβέρνηση «να μην διαφωνεί για την ύπαρξη μακεδονικής ή τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα και να επικεντρωθεί στην προστασία των δικαιωμάτων του αυτοπροσδιορισμού, της ελευθερίας έκφρασης και την ελευθερία του συνδικαλίζεσθαι εκείνων των κοινοτήτων. Τα δικαιώματά τους (εννοεί των συγκεκριμένων «μειονοτήτων») πρέπει να τηρούνται σύμφωνα με τη Διακήρυξη για τις μειονότητες και τον πυρήνα των διεθνών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Ελλάδα πρέπει να συμμορφωθεί πλήρως με τις κρίσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συγκεκριμένα με εκείνες τις αποφάσεις που προβλέπουν ότι οι ενώσεις πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν τις λέξεις «μακεδονικός» και «τουρκικός» στα ονόματα των συλλόγων τους και να εκφράζουν τις εθνικές τους ταυτότητες ελεύθερα».
Κινούμενη εντός του… ανεξάρτητου επιστημονικού πνεύματος χαρακτηρίζει παρωχημένη την αντίληψη ότι τα μειονοτικά θέματα πρέπει να καθορίζονται από «παλαιές» διεθνείς συνθήκες, αναφερόμενη εμμέσως στη συνθήκη της Λοζάννης. Η κυρία McDougall εγκαλεί την ελληνική κυβέρνηση ότι η οπτική της για τις μειονότητες είναι περιοριστική και δεν καλύπτει τα σύγχρονα στάνταρντς επειδή παραμένει προσκολλημένη στην ιστορική άποψη για τις εθνικές μειονότητες που δημιουργήθηκαν από τη διάλυση των αυτοκρατοριών.
«Η κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη Μακεδονικής εθνικής μειονότητας που ζει στην κεντρική και Δυτική Μακεδονία… Διαδοχικές κυβερνήσεις ακολουθούν πολιτική απόρριψης της εθνικής μακεδονικής κοινότητας και της μακεδονικής γλώσσας η οποία δεν αναγνωρίζεται, ούτε διδάσκεται ..» αναφέρεται η έκθεση, όπου μεταξύ άλλων προβάλλεται η απαίτηση ακραίων κύκλων για αναγραφή των τοπωνυμίων και στην… μακεδονική γλώσσα, χρησιμοποιώντας μάλιστα το παράδειγμα Φλώρινα/Lerin.
Για να στηρίξει την επιχειρηματολογία περί της ύπαρξης δήθεν τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη η «ανεξάρτητη» κυρία McDougall αξιοποιεί ακόμη και την ύπαρξη του τουρκικού Προξενείου στην Κομοτηνή, αναφέροντας «..τη στιγμή που τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας είναι έλληνες πολίτες, έχει επιτραπεί στην Τουρκία να διατηρεί Προξενείο στην περιοχή της Δυτικής Θράκης και να αναμειγνύεται στις υποθέσεις που σχετίζονται με την μουσουλμανική μειονότητα ..».
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ωστόσο ότι η ανεξάρτητη εμπειρογνώμονας «καταχωνιάζει» σχεδόν την αναφορά Πομάκων και Ρομά, οι οποίοι κατήγγειλαν ότι πιέζονται να μιλούν την τουρκική γλώσσα και να αυτοπροσδιορίζονται σαν Τούρκοι!
Στην έκθεση περιλαμβάνονται και αναφορές για τους Ρομά, όπου επισημαίνονται οι άσχημες συνθήκες διαβίωσής τους, υπογραμμίζεται ότι στην Αθήνα δεν λειτουργεί τζαμί και μουσουλμανικό νεκροταφείο.
Από τους πρώτους που έσπευσαν να θριαμβολογήσουν για την έκθεση της κυρίας McDougall ήταν ο πρωθυπουργός των Σκοπίων κ. Γκρούεφσκι, δηλώνοντας ότι «ήταν αναμενόμενο και δεν προκαλεί έκπληξη το περιεχόμενο της έκθεσης και είναι θετικό ότι το θέμα έλαβε διεθνή στήριξη καθώς στην άλλη πλευρά (εννοεί στην Ελλάδα) υπάρχει άρνηση παραδοχής».
Σχολιάζοντας την έκθεση της ανεξάρτητης εμπειρογνώμονα των Ηνωμένων Εθνών, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι «οι θέσεις μας είναι κρυστάλλινες και εδράζονται στον απόλυτο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αρχή που ισχύει και για τις μειονότητες, και συνιστά επίτευγμα της σύγχρονης Ελληνικής Δημοκρατίας. Στη χώρα μας, κάθε Έλληνας πολίτης έχει το απαράγραπτο ατομικό δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού και η μέριμνα της Πολιτείας για την ενίσχυση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι διαρκής και αποτελεσματική».
Συνεχίζοντας, ο κ. Γιώργος Κουμουτσάκος προειδοποιεί ότι «οι μηχανισμοί προστασίας και ενδυνάμωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει τελικά να ενισχύουν την αρμονική συνύπαρξη των πολιτών ενός κράτους».
Επικρίνοντας εμμέσως και με διπλωματική γλώσσα την κυρία McDougall ότι επιχειρεί να δημιουργήσει εντυπώσεις, ο κ. Κουμουτσάκος καταλήγει «γι’ αυτό και οι εν λόγω μηχανισμοί δεν θα πρέπει να μετατρέπονται, άμεσα ή έμμεσα, σε ευκαιρία ή άλλοθι για ορισμένους, που συνειδητά επιχειρούν να τους εκμεταλλευθούν για την προώθηση δικών τους σκοπιμοτήτων στο επίπεδο των διακρατικών σχέσεων. Επίσης, δεν θα πρέπει να καθίστανται εργαλείο στα χέρια εκείνων που για ιδιοτελείς σκοπούς επιδιώκουν την καλλιέργεια διχόνοιας και κλίματος εντάσεων στο εσωτερικό μιας κοινωνίας».
Το πλήρες κείμενο της έκθεσης McDougall βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση:www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/docs/10session/A.HRC.10.11.Add.3.pdf
Φόρουμ 
