Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ
Το μπαράζ επιθέσεων είναι εμφανέστατα συντονισμένο. Πρώτοι άρχισαν οι Γερμανοί με την «Τσάιτ», την εβδομαδιαία σοβαρή εφημερίδα που απευθύνεται στη διανόηση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και έχει συνεκδότη τον πρώην καγκελάριο της Δυτικής Γερμανίας Χέλμουτ Σμιτ. «Ο ηγεμόνας του πλανήτη Αγκυρα» ήταν ο τίτλος της εμφανώς εχθρικής ανάλυσης. «Ξεκίνησε σαν τον Ομπάμα και καταλήγει σαν τον Μπους, λένε οι επικριτές του.
Πώς ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν πρόδωσε τις μεταρρυθμίσεις του» ήταν ο χαρακτηριστικός υπότιτλος. Ο ανταποκριτής της γερμανικής σοσιαλδημοκρατικής εφημερίδας είναι ανελέητος: «Η πορεία θριάμβου του Ερντογάν μετατρέπεται σε τραγωδία ενός ανθρώπου που ξεκίνησε να αλλάξει το παλιό καθεστώς και τώρα καταβροχθίζεται από αυτό!» υπογραμμίζει στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυσή του και καταλήγει με την έκφραση ολοκληρωτικής απογοήτευσης: «Ο Ερντογάν αποχωρίζεται από τους Τούρκους φιλελεύθερους και όλους όσοι είχαν πιστέψει ότι θα μπορούσε να οδηγήσει την Τουρκία προς την Ευρώπη».
Την επόμενη μέρα ήταν η σειρά της γαλλικής «Μοντ» να πάρει τη σκυτάλη από τη γερμανική «Ντι Τσάιτ» και να συνεχίσει την επίθεση: «Τέλος της περιόδου χάριτος για τον Τούρκο πρωθυπουργό» ήταν ο εξάστηλος τίτλος της ολοσέλιδης ανάλυσής της. «Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πληρώνει την εγγύτητά του με τους στρατιωτικούς και τον χειρισμό της κουρδικής υπόθεσης» ήταν ο υπέρτιτλος. Η γαλλική εφημερίδα άρχιζε την ανταπόκρισή της με την περίφημη φράση που είπε ο Φεχμί Κορού, αρθρογράφος της φιλοκυβερνητικής τουρκικής εφημερίδας «Γενί Σαφάκ» κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συζήτησης και έκανε έξαλλο τον Τούρκο πρωθυπουργό: «Ο Ερντογάν ήρθε στην εξουσία σαν Ομπάμα. Τώρα όμως κατάντησε σαν τον Μπους»!
Η γαλλική εφημερίδα επισημαίνει την «αυταρχική κλίση» του Ερντογάν και υπογραμμίζει ότι «επαναλαμβάνει για λογαριασμό του πλέον τα συνηθισμένα εθνικιστικά συνθήματα». Δεν έχει άδικο.
Μία εβδομάδα αργότερα ακολούθησε ο «Εκόνομιστ», το βρετανικό συντηρητικό περιοδικό. «Ο Ταγίπ Ερντογάν που προκαλεί ανησυχίες» ήταν ο τίτλος της σχεδόν δισέλιδης ανάλυσής του. «Γίνεται κουβέντα ότι ο Ερντογάν έκλεισε συμφωνία με τον καινούργιο, σκληροπυρηνικό αρχηγό των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων Ιλκέρ Μπαζμπούγκ, υποσχόμενος να παγώσει μεταρρυθμίσεις που θίγουν την εξουσία του στρατού, με αντάλλαγμα να μη γίνει ξανά επίθεση εναντίον του κόμματός του στα δικαστήρια» αναφέρει η ανάλυση του «Εκόνομιστ».
Κατά παράδοξο τρόπο μάλιστα το βρετανικό περιοδικό είναι πιο απειλητικό από κάθε άλλο έντυπο στο θέμα της προοπτικής ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, παρ’ όλο που οι Αγγλοι ήταν ανέκαθεν υπέρ της τουρκικής ένταξης λόγω εναρμόνισης της πολιτικής τους με τη σφοδρή επιθυμία των Αμερικανών να μπει η Τουρκία στην ΕΕ.
«Ο Ερντογάν φαίνεται όλο και περισσότερο αυταρχικός και εκτός πραγματικότητας... Αυτό κάνει την Τουρκία να δείχνει αποτελματωμένη και έρμαιο των περιστάσεων - και πιο μακριά παρά ποτέ από την ένταξη στην ΕΕ» τονίζει το βρετανικό περιοδικό. «Ολα αυτά δίνουν περισσότερα πολεμοφόδια σε εκείνα τα μέλη της ΕΕ που ποτέ δεν θέλησαν η Τουρκία να ενταχθεί στο κλαμπ τους» επισημαίνει, ενώ φτάνει μέχρι του σημείου να ισχυριστεί ότι το κυβερνών ισλαμικό κόμμα του Ερντογάν «αρχίζει να μοιάζει με πολλά από τα κουρασμένα παλιά κόμματα που το ίδιο το κόμμα του Ερντογάν έθαψε στις κάλπες!».
Δεν έχει τόση σημασία η απόλυτη ακρίβεια ή όχι των κατηγοριών που απευθύνονται στον Τούρκο πρωθυπουργό εκ μέρους του ευρωπαϊκού Τύπου. Η πολιτική ουσία των όσων προαναφέρθηκαν συνίσταται στο ότι Βερολίνο, Παρίσι και Λονδίνο δείχνουν να συγκλίνουν πλέον στην εκτίμηση ότι ο Ερντογάν υποχώρησε κατά κράτος απέναντι στο κεμαλικό στρατιωτικό κατεστημένο και έγινε πλέον όργανό του. Ακόμη χειρότερα γι’ αυτόν, φαίνεται πως οι ηγετικές δυνάμεις της Ευρώπης τον εγκαταλείπουν, του γυρίζουν την πλάτη. Αν αυτό όντως επιβεβαιωθεί ως πολιτική γραμμή, τότε πολύ δύσκολες ώρες περιμένουν τον Ερντογάν, ο οποίος χωρίς την ευρωπαϊκή εξωτερική πίεση πάνω στον τουρκικό στρατό δεν θα είχε γίνει καν πρωθυπουργός, παρά την πλειοψηφική υποστήριξη που έχει από τους Τούρκους εκλογείς.
ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΔΥΟ ΓΡΑΜΜΩΝ
Η εμφάνιση του ισλαμοκεμαλισμού
Εφριξαν οι Ευρωπαίοι όταν άκουσαν τον περασμένο μήνα τον Ερντογάν να πηγαίνει στο Χακαρί, προπύργιο των Κούρδων της Τουρκίας, και να δηλώνει αρνούμενος την ύπαρξη του κουρδικού έθνους: «Εμείς λέμε ?ένα έθνος, μία σημαία, μία πατρίδα και ένα κράτος?. Εκείνοι που δεν συμφωνούν με αυτό πρέπει να σηκωθούν να φύγουν»! Καμιά σχέση πλέον με την ιστορική ομιλία του στο Ντιγιαρμπακίρ το 2005, όταν είχε αναγνωρίσει την ύπαρξη «ενός κουρδικού προβλήματος που δεν μπορεί να επιλυθεί παρά μόνο με περισσότερη δημοκρατία». Είναι προφανές ότι ο Ερντογάν φοβήθηκε και υποτάχθηκε πλήρως στον στρατό μετά την καλοκαιρινή απόπειρα δικαστικού πραξικοπήματος.