Κάθε χρόνο στα τέλη του Μάη, λίγα λεπτά πριν από την Ανατολή του ήλιου, που η πρωινή δροσιά και η ομίχλη δεν έχουν ακόμα διαλυθεί και υπάρχει στην ατμόσφαιρα απόλυτη νηνεμία, παρουσιάζεται στη θέση Θυμέ Κάμπος πάνω από την ερειπωμένη εκεί κοντά Μονή του Αγίου Χαραλάμπους, να κινείται προς τη θάλασσα, ένα περίεργο φαινόμενο.
Eμφανίζονται οι «Δροσουλίτες», τα φαντάσματα των νεκρών πολεμιστών του Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη που υπερασπίστηκαν το κάστρο Φραγκοκάστελλο από τους Τούρκους.
Εξακόσια παλικάρια πολέμησαν ενάντια σε 8.000 τούρκους. Αντεξαν περισσότερο από μια βδομάδα αλλά στο τέλος χάθηκαν οι 335 από αυτούς, μαζί κι ο αρχηγός τους. Οι απώλειες των Τούρκων ήταν 800 στρατιώτες.
Οπως λέει ο θρύλος, τα κορμιά των πολεμιστών του Νταλιάνη έμειναν άταφα, ώσπου δυνατός άνεμος φύσηξε κι έφερε την άμμο από τούς αμμόλοφους της παραλίας "Ορθή Αμμος" και τα σκέπασε.
Τις τελευταίες μέρες του Μαίου και τις πρώτες του Ιουνίου, ανθρωπόμορφες σκιές εμφανίζονται να προχωράνε ό ένας πίσω από τον άλλο για 10 λεπτά περίπου την ανατολή του ήλιου. Προχωρούν αργά προς το κάστρο και χάνονται στη θάλασσα.
Η διάρκεια του φαινομένου κρατά 8-10 λεπτά και κατόπιν εξαφανίζεται με την εμφάνιση των πρώτων ακτίνων του Ήλιου. Για να το δεις όμως πρέπει να είσαι στην πεδιάδα και όχι στα γύρω υψώματα.
επιστημονική εξήγηση
Οι επιστήμονες κατατάσσουν τους Δροσουλίτες στα φαινόμενα του <<ανώτερου αντικατοπτρισμού>> και υποθέτουν ότι οι σκιές ανήκουν σε στρατιώτες που γυμνάζονται στις ακτές της Λιβύης, νότια των Σφακίων.Μαρτυρίες για ανάλογα φαινόμενα δεν λείπουν και από άλλους τόπους και εποχές ανεξάρτητα από τις αιτίες δημιουργίας τους, οι οποίες κάποτε μπορεί να είναι καθαρά ψυχολογικές. Είναι γνωστή π.χ. η είδηση ότι στην αρχαιότητα , στην ναυμαχία της Σαλαμίνας αφού προηγήθηκε ένα <<φως μέγα>>, παρουσιάστηκαν <<φαντάσματα και είδωλα (...) ενόπλων ανδρών απ΄ Αιγίνης τας χείρας ανεχ’όντων προ των ελληνικών τριηρών>>. Η είδηση υπάρχει ήδη στον Ηρόδοτο, 8.64).
εμφανίσεις
Λέγεται ότι το 1890 Τούρκοι στρατιώτες που βρίσκονταν στο Φραγκοκάστελλο, έφυγαν πανικόβλητοι όταν αντίκρυσαν τους Δροσουλίτες. Πολλά χρόνια αργότερα, όταν οι Γερμανοί είχαν καταλάβει την Κρήτη, ένα στρατιωτικό απόσπασμα είδε τα φαντάσματα, νόμισε ότι ήταν αντάρτες και άρχισαν να πυροβολούν εναντίον τους. Φυσικά δεν πηγώθηκε κανείς, παρά μόνο η αξιοπρέπεια των Γερμανών στρατιωτών.
Οι σκιές δεν εμφανίζονται κάθε χρονιά, αλλά μπορεί να περάσουν αρκετά χρόνια χωρίς καμιά εμφάνιση. Επίσης δεν έχουν φωτογραφηθεί ή βιντεοσκοπηθεί ποτέ.